بیماری پیسی و چگونگی درمان آن

ویتیلیگو یا پیسی، یک بیماری پوستی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زیبایی و سلامت پوست داشته باشد. این بیماری به دلیل کمبود رنگدانه ملانین در پوست ایجاد می‌شود و می‌تواند به صورت لکه‌های سفید در نواحی مختلف بدن ظاهر شود. این لکه‌ها ممکن است در هر سنی و بر روی هر نوع پوستی، به‌ویژه در افرادی با پوست تیره‌تر، بیشتر قابل مشاهده باشند.

نکات کلیدی در مورد ویتیلیگو:

عوامل ایجاد: علت دقیق ویتیلیگو مشخص نیست، اما ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی، خودایمنی یا حتی استرس باشد.
شیوع: برآورد می‌شود که این بیماری بین 1 تا 2 درصد از جمعیت جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
درمان‌ها:
- کرم‌های کورتیکو استروئید: این کرم‌ها می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود ظاهر لکه‌ها کمک کنند.
- درمان‌های نوری: استفاده از اشعه UV و درمان‌های نوری می‌تواند به تحریک تولید ملانین در نواحی تحت تأثیر قرار گرفته کمک کند.
- روش‌های دیگر: برخی از درمان‌های موضعی و سیستمیک نیز وجود دارند که به بهبود وضعیت پوست کمک می‌کنند.
توجه به زیبایی: افرادی که به ویتیلیگو مبتلا هستند ممکن است از لحاظ روحی و روانی تحت تأثیر قرار بگیرند، بنابراین حمایت روانی و مشاوره در کنار درمان‌های پزشکی اهمیت دارد.

با اینکه ویتیلیگو قابل درمان نیست، اما با استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌توان به بهبود ظاهر پوست و افزایش اعتماد به نفس افراد مبتلا کمک کرد.

دلایل ایجاد پیسی

پیسی یا ویتیلیگو ناشی از از بین رفتن سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست (ملانوسیت‌ها) است. هرچند علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما چهار تئوری اصلی در این زمینه وجود دارد:

فعالیت غیرطبیعی سلول‌های عصبی: ممکن است این سلول‌ها با تولید مواد سمی به سلول‌های رنگدانه‌ساز آسیب برسانند و موجب از بین رفتن آن‌ها شوند.
واکنش سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بدن در تلاش برای دفاع از خود در برابر مواد خارجی ممکن است به سلول‌های رنگدانه‌ساز حمله کند و آن‌ها را از بین ببرد.
سمی بودن مواد زائد: سلول‌های رنگدانه‌ساز ممکن است به دلیل تولید مواد زائد سمی در حین ساخت رنگدانه خودشان را تخریب کنند.
نقص‌های ارثی: وجود نقص‌های ژنتیکی ممکن است باعث حساس شدن سلول‌های رنگدانه‌ساز به آسیب و در نتیجه از بین رفتن آن‌ها شود.

علائم اولیه بیماری پیسی

علامت اصلی پیسی، بی‌رنگ شدن نقاطی از پوست است. این بی‌رنگی معمولاً ابتدا در نواحی که بیشتر در معرض نور خورشید هستند، مانند دست‌ها، پاها، صورت و لب‌ها مشاهده می‌شود. سایر علائم کلی بیماری پیسی شامل:

بی‌رنگ شدن غشای مخاطی: تغییر رنگ در بافت‌های داخلی دهان و بینی.
بی‌رنگی شبکیه: بی‌رنگ شدن لایه داخلی چشم.
از دست رفتن رنگ به صورت لکه‌ای: ایجاد لکه‌های سفید بر روی پوست.
سفید یا خاکستری شدن موها: تغییر رنگ زودهنگام موهای سر، مژه‌ها، ابروها یا ریش.

نکات مهم

به دلیل تأثیرات روحی و روانی ناشی از این بیماری، حمایت اجتماعی و روانی برای افراد مبتلا به ویتیلیگو بسیار مهم است. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای مدیریت علائم و بهبود ظاهر پوست وجود دارد.

انواع پیسی (ویتیلیگو)

ویتیلیگو به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

پیسی غیر قطعه‌ای (غیر سگمنتال):
این نوع ویتیلیگو، که به‌عنوان نوع عمومی نیز شناخته می‌شود، معمولاً به صورت لکه‌های سفید متقارن در دو طرف بدن ظاهر می‌شود. این لکه‌ها می‌توانند بر روی نواحی مختلفی از جمله:
- پشت دستان
- بازوها
- زانوها
- آرنج‌ها
- پاها
  تأثیر بگذارند.
  پیسی غیر قطعه‌ای رایج‌ترین نوع ویتیلیگو است و حدود 90 درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، از این نوع رنج می‌برند.
ویتیلیگو سگمنتال (موضعی):
این نوع، که به‌عنوان ویتیلیگوی یک طرفه نیز شناخته می‌شود، لکه‌های سفید تنها در یک ناحیه خاص از بدن ایجاد می‌شود. پیسی سگمنتال نسبت به نوع غیر سگمنتال کمتر مشاهده می‌شود و معمولاً در کودکان شایع‌تر است؛ به طوری که از هر 10 کودک، حدود 3 نفر به این نوع دچار می‌شوند.

ویتیلیگو کامل

در موارد نادر، ویتیلیگو ممکن است روی کل بدن تأثیر بگذارد، که به این وضعیت “ویتیلیگو کامل” گفته می‌شود. در این نوع، لکه‌های سفید می‌توانند به طور گسترده‌ای در سراسر بدن پخش شوند و ممکن است تأثیرات روحی و روانی زیادی بر فرد بگذارند.

درمان پیسی (ویتیلیگو)

با توجه به اینکه درمان قطعی برای بیماری پیسی وجود ندارد، هدف اصلی روش‌های درمانی، بهبود ظاهر پوست تغییر رنگ یافته است. در این راستا، روش‌های زیر به کار می‌روند:

1. دارو درمانی

این روش شامل استفاده از داروهای موضعی است که بسته به نوع پیسی و شرایط پوست بیمار تجویز می‌شوند. برخی از داروهای رایج عبارتند از:

کرم‌های کورتیکو استروئیدی:
این داروها برای درمان پیسی‌های موضعی استفاده می‌شوند، اما به دلیل عوارض جانبی نظیر نازک شدن پوست، باید تنها برای مدت کوتاهی مورد استفاده قرار گیرند. بیماران باید این کرم‌ها را حداقل برای سه ماه قبل از مشاهده تأثیرات استفاده کنند.
داروهای موضعی بیماری‌های سیستم ایمنی (تاکرولیموس و پیمکرولیموس):
این داروها می‌توانند پاسخ ایمنی پوست را تنظیم و تولید ملانین را تحریک کنند. این داروها برای مدت طولانی قابل استفاده هستند و در مواردی که استفاده از کورتیکواستروئیدها مناسب نیست، به کار می‌روند. تاکرولیموس به‌طور کلی قوی‌تر از پیمکرولیموس است.

2. نور درمانی

نور درمانی یا فوتوتراپی یک روش سنتی برای درمان پیسی است که با استفاده از منابع نوری مانند نور خورشید، اشعه ماوراءبنفش و لیزر انجام می‌شود. اشعه ماوراءبنفش دو اثر دارد:

سرکوب واکنش‌های ایمنی
افزایش تولید ملانوسیت‌ها

جلسات مکرر نور درمانی می‌تواند در بازگرداندن رنگ برخی از نواحی آسیب‌دیده پوست مؤثر باشد.

3. لیزر درمانی

در این روش، نواحی مبتلا به پیسی تحت تأثیر انرژی لیزر قرار می‌گیرند. لیزر درمانی رنگدانه‌های پوستی را هدف قرار می‌دهد و معمولاً طول مدت درمان بین دو تا شش ماه است. میزان بهبودی می‌تواند تا 70 درصد باشد و برای حفظ نتایج، استفاده از کرم‌های موضعی پس از درمان توصیه می‌شود.

4. جراحی

جراحی به عنوان یک گزینه درمانی برای بیمارانی که پیسی آنها برای حداقل یک سال ثابت مانده و به سایر درمان‌ها پاسخ نداده است، در نظر گرفته می‌شود. روش‌های جراحی شامل:

پیوند پوست:
این روش شامل برداشت بخشی از پوست سالم و پیوند آن به ناحیه دچار تغییر رنگ است.
خالکوبی:
رنگدانه‌ها می‌توانند با استفاده از خالکوبی به نواحی تغییر رنگ یافته تزریق شوند.

به‌طور کلی، روش‌های جراحی با خطر از دست رفتن رنگدانه‌های نواحی اطراف همراه هستند.

به این مطلب امتیاز بدهید