روش های درمانی هایپرهیدروزیس یا همان تعریق بیش از حد
هایپرهیدروزیس یک وضعیت پزشکی است که باعث تعریق بیش از حد در بخشهای مختلف بدن میشود و میتواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. درمانهای مختلفی برای این وضعیت وجود دارد، که بسته به شدت و محل تعریق انتخاب میشوند. در زیر، برخی از روشهای رایج درمان هایپرهیدروزیس را بررسی میکنیم:
- تزریق بوتاکس: بوتاکس میتواند برای کاهش تعریق در نواحی مانند زیر بغل، کف دست و پاها مؤثر باشد. این درمان به کاهش فعالیت غدد عرق کمک میکند و معمولاً نتایج آن چند ماه طول میکشد.
- داروهای ضد عرق: داروهای ضد عرق حاوی کلرید آلومینیوم میتوانند به کاهش تعریق در نواحی خاص کمک کنند. این محصولات معمولاً به صورت نسخهای در دسترس هستند.
- داروهای خوراکی: برخی از داروهای ضد تعریق که به صورت خوراکی مصرف میشوند، میتوانند برای درمان هایپرهیدروزیس مفید باشند، اما ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشند.
- درمانهای فیزیکی: تکنیکهای مانند درمان با امواج رادیوفرکانسی یا درمان با لیزر میتوانند به کاهش تعریق کمک کنند.
- جراحی: در موارد شدید، جراحی میتواند برای برداشتن غدد عرق یا قطع عصبهایی که مسئول تعریق هستند، انجام شود.
- درمانهای خانگی: استفاده از محصولات طبیعی و تغییرات در سبک زندگی میتواند به کاهش تعریق در برخی افراد کمک کند.
با توجه به اینکه بسیاری از افراد ممکن است از وجود درمانهای مؤثر آگاه نباشند، مشاوره با یک متخصص میتواند به شناسایی بهترین گزینه درمانی کمک کند.
انواع و علل هایپرهیدروزیس
هایپرهیدروزیس به دو نوع اصلی تقسیم میشود که هر کدام علل و ویژگیهای خاص خود را دارند:
1. هایپرهیدروزیس کانونی اولیه
این نوع هایپرهیدروزیس به تعریق متمرکز در نواحی خاصی از بدن مانند دستها، پاها، صورت، سر و زیر بغل اشاره دارد. ویژگیهای کلیدی این نوع عبارتند از:
- شروع در دوران کودکی یا نوجوانی: این نوع معمولاً از دوران کودکی شروع میشود و میتواند در طول زندگی ادامه یابد.
- سابقه خانوادگی: حدود 30 تا 50 درصد از افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس کانونی اولیه سابقه خانوادگی این وضعیت را دارند.
- عدم وجود علت مشخص: این نوع به طور کلی بدون علت زمینهای مشخصی اتفاق میافتد و معمولاً به دلایل ژنتیکی و ارثی مرتبط است.
2. هایپرهیدروزیس عمومی ثانویه
این نوع هایپرهیدروزیس به تعریق ناشی از یک وضعیت پزشکی زمینهای یا به عنوان عارضه جانبی داروها اشاره دارد. ویژگیهای کلیدی این نوع عبارتند از:
- شروع در بزرگسالی: این نوع معمولاً در بزرگسالی شروع میشود.
- تعریق در تمام بدن یا نواحی خاص: ممکن است تعریق در تمام بدن یا فقط در یک ناحیه خاص رخ دهد و گاهی اوقات در هنگام خواب نیز تجربه شود.
- علل پزشکی:
- بیماریهای قلبی: برخی بیماریهای قلبی میتوانند به تعریق بیش از حد منجر شوند.
- سرطان: برخی از انواع سرطانها میتوانند باعث تعریق بیش از حد شوند.
- اختلالات غده فوق کلیوی: مشکلات در عملکرد غدههای فوق کلیوی میتوانند منجر به تعریق بیش از حد شوند.
- سکته و آسیبهای نخاعی: این وضعیتها میتوانند به تغییر در کنترل تعریق منجر شوند.
- پرکاری تیروئید: اختلالات تیروئید میتوانند موجب تعریق بیش از حد شوند.
- یائسگی: تغییرات هورمونی در دوران یائسگی میتوانند باعث تعریق بیش از حد شوند.
- بیماریهای عفونی: بیماریهای عفونی مانند سل یا HIV میتوانند تعریق را افزایش دهند.
- بیماریهای ریه و پارکینسون: این بیماریها نیز میتوانند به تعریق بیش از حد منجر شوند.
- عوارض جانبی داروها:
- داروهای ضد افسردگی مانند دزیپرامین (نورپرامین)، نورتریپتیلین (Pamelor)، و پروتریپتیلین میتوانند به تعریق بیش از حد منجر شوند.
- داروهایی مانند پیلوکارپین که برای خشکی دهان استفاده میشود، نیز ممکن است باعث تعریق بیش از حد شود.
در هر دو نوع هایپرهیدروزیس، درمانهای مختلفی برای کاهش علائم وجود دارد و در صورت وجود علل زمینهای، درمان علت اصلی میتواند به بهبود وضعیت کمک کند. برای تشخیص دقیق و انتخاب مناسبترین روش درمان، مشاوره با یک متخصص پزشکی ضروری است.
نحوه تشخیص هایپرهیدروزیس
تشخیص هایپرهیدروزیس به چندین روش انجام میشود و پزشک معمولاً از ترکیب تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی برای تشخیص این وضعیت استفاده میکند. در ادامه، روشهای معمول تشخیص هایپرهیدروزیس را بررسی میکنیم:
1. شرح حال و معاینه فیزیکی
- سوالات در مورد علائم: پزشک درباره زمان و مکان وقوع تعریق، شدت آن و تأثیرات آن بر کیفیت زندگی شما سوال میپرسد.
- معاینه فیزیکی: پزشک نواحی مختلف بدن شما را معاینه میکند تا بررسی کند که آیا تعریق در نواحی خاصی متمرکز است یا در تمام بدن وجود دارد.
2. آزمایشهای تخصصی
- آزمایش نشاسته-ید: در این آزمایش، ید به ناحیهای که تعریق دارد زده میشود. پس از خشک شدن ید، نشاسته بر روی آن ناحیه پاشیده میشود. اگر نشاسته به رنگ آبی تیره تغییر کند، نشاندهنده تعریق بیش از حد است.
- تست کاغذی: در این آزمایش، کاغذ مخصوصی بر روی ناحیهای که تعریق دارد قرار داده میشود. پس از جذب عرق، کاغذ وزن میشود. اگر وزن کاغذ بیشتر از حد طبیعی باشد، نشاندهنده تعریق بیش از حد است.
- آزمایش تنظیم کننده حرارت: این آزمایش مشابه آزمایش نشاسته-ید است، اما از پودر حساس به رطوبت استفاده میشود. تغییر رنگ پودر در نواحی که تعریق بیش از حد وجود دارد، میتواند نشاندهنده هایپرهیدروزیس باشد.
- آزمایش سونا: در این آزمایش، فرد در سونا نشسته و بررسی میشود که آیا کف دستها یا سایر نواحی بدن به طور غیرمعمولی عرق میکند یا خیر. این آزمایش میتواند به تشخیص تعریق بیش از حد در شرایطی که بدن تحت فشار حرارتی است، کمک کند.
3. آزمایشهای آزمایشگاهی
- آزمایش خون و ادرار: این آزمایشها ممکن است برای بررسی وجود شرایط پزشکی زمینهای که میتواند باعث تعریق بیش از حد شود، مانند اختلالات تیروئید، عفونتها یا اختلالات هورمونی، تجویز شوند.
پزشک با استفاده از این روشها میتواند تشخیص دقیقی از هایپرهیدروزیس داشته باشد و بر اساس نوع و شدت وضعیت، بهترین گزینههای درمانی را پیشنهاد کند.
گزینه های درمانی برای تعریق بیش از حد
درمانهای مختلفی برای تعریق بیش از حد (هایپرهیدروزیس) وجود دارد که میتواند بسته به شدت و محل تعریق انتخاب شود. در ادامه به بررسی این گزینهها میپردازیم:
1. بوتاکس (سم بوتولینوم)
- توضیح: بوتاکس برای درمان هایپرهیدروزیس شدید به کار میرود. این درمان شامل تزریق بوتاکس در نواحی تحت تأثیر است که باعث مسدود کردن اعصابی میشود که غدد عرق را تحریک میکنند.
- ویژگیها: معمولاً برای حصول نتایج مطلوب به چندین تزریق نیاز است. این روش مؤثر بوده و نتایج آن معمولاً برای چند ماه باقی میماند.
2. ضد تعریق تخصصی
- توضیح: ضد تعریقهای حاوی کلرید آلومینیوم به صورت نسخهای تجویز میشوند و قویتر از ضد عرقهای معمولی هستند.
- ویژگیها: این ضد تعریقها برای موارد خفیف هایپرهیدروزیس مؤثرند و میتوانند به کنترل تعریق کمک کنند.
3. یونتوفورزیس
- توضیح: این روش از دستگاهی استفاده میکند که جریانهای الکتریکی سطح پایین را به نواحی تحت تأثیر، مانند دستها، پاها یا زیر بغل، منتقل میکند.
- ویژگیها: این جریانها به طور موقت غدد عرق را مسدود میکنند و معمولاً به صورت دورهای نیاز به تکرار جلسات دارد.
4. داروهای آنتی کولینرژیک
- توضیح: داروهای آنتی کولینرژیک مانند گلیکوپیرولات (Robinul) میتوانند تعریق عمومی را کاهش دهند.
- ویژگیها: این داروها با جلوگیری از عملکرد استیل کولین، که به تحریک غدد عرق کمک میکند، عمل میکنند. اثر آنها معمولاً حدود دو هفته طول میکشد و ممکن است عوارض جانبی مانند یبوست و سرگیجه ایجاد کنند.
5. عمل جراحی
- توضیح: جراحی برای موارد شدید هایپرهیدروزیس که به درمانهای غیرجراحی پاسخ ندادهاند، ممکن است توصیه شود.
- گزینهها:
- برداشتن غدد عرق زیر بغل: این روش شامل برداشتن غدد عرق در ناحیه زیر بغل است.
- سمپاتکتومی آندوسکوپی قفسه سینه: این روش شامل قطع کردن اعصابی است که پیامها را به غدد عرق میرسانند.
6. درمانهای خانگی
- توضیح: این روشها میتوانند به کاهش تعریق در موارد خفیف کمک کنند و شامل:
- استفاده از ضد تعریقهای بدون نسخه: در نواحی تحت تأثیر.
- حمام روزانه: برای کاهش باکتریها و حفظ بهداشت.
- پوشیدن کفش و جوراب از مواد طبیعی: برای جلوگیری از تعریق زیاد.
- اجازه دادن به پاها برای نفس کشیدن: برای کاهش تعریق.
- تعویض منظم جورابها: برای کاهش رطوبت و جلوگیری از بوی نامطبوع.
انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به شدت هایپرهیدروزیس و تأثیر آن بر کیفیت زندگی فرد دارد. مشاوره با یک متخصص پوست میتواند به تعیین بهترین گزینه درمانی کمک کند.