درمان جوش های دوران بلوغ
آکنههای نوجوانان یکی از مشکلات رایج در دوران بلوغ است که به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فعالیت غدد چربی پوست ایجاد میشود. این غدد چربی که در پایه فولیکولهای مو قرار دارند، در اثر تحریک هورمونها مانند تستوسترون، به تولید بیشتر چربی میپردازند. این چربی اضافی به همراه سلولهای مرده پوست میتواند منافذ پوست را مسدود کرده و زمینه را برای تکثیر باکتریها و ایجاد التهاب فراهم کند.
آکنهها معمولاً به صورت جوشهای قرمز و ملتهب ظاهر میشوند و در برخی موارد میتوانند به کیستها و ندولهای بزرگتر تبدیل شوند. این نوع جوشها بیشتر در نواحیای از بدن که دارای غدد چربی فراوان هستند مانند صورت، شانهها، کمر و سینه دیده میشوند.
انواع مختلفی از آکنه وجود دارند. آکنههای غیرالتهابی شامل جوشهای سرسیاه و سرسفید میشوند که عمدتاً به دلیل تجمع چربی و سلولهای مرده در منافذ پوست به وجود میآیند. در مقابل، آکنههای التهابی با باکتریها در ارتباط هستند و میتوانند منجر به تشکیل کیست و ندول شوند.
خوشبختانه در اکثر موارد، آکنههای نوجوانان با افزایش سن و کنترل مناسب کاهش مییابند. اما مراجعه به پزشک و مراقبتهای مناسب از پوست میتواند به جلوگیری از شدت گرفتن این آکنهها کمک کند و از بروز جای زخمها و عوارض ناشی از آنها جلوگیری کند.
علت ایجاد جوش های سنین نوجوانی چیست؟
جوشهای نوجوانی به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بلوغ و افزایش فعالیت غدد چربی (سباسه) در پوست ایجاد میشوند. این غدد که در زیر پوست قرار دارند، سبوم تولید میکنند؛ سبوم یک ماده چرب است که پوست و مو را مرطوب و محافظت میکند.
در سنین نوجوانی، بهویژه به دلیل افزایش هورمونهایی مانند تستوسترون، غدد سباسه بیشتر تحریک میشوند و سبوم بیشتری تولید میکنند. این سبوم اضافی همراه با سلولهای مرده پوست میتواند منافذ پوست را مسدود کند. وقتی منافذ پوستی مسدود میشوند، چربی نمیتواند به سطح پوست برسد و در نتیجه تجمع آن در زیر پوست منجر به تشکیل جوش میشود.
علاوه بر این، باکتریهایی که بهطور طبیعی روی پوست زندگی میکنند، میتوانند در منافذ مسدود شده رشد کنند و باعث التهاب و عفونت شوند. این التهاب معمولاً بهصورت جوشهای قرمز و متورم نمایان میشود.
بنابراین، علت اصلی ایجاد جوشهای نوجوانی، ترکیبی از تولید بیشازحد سبوم، انسداد منافذ پوست با سلولهای مرده، و عفونت باکتریایی است که به دلیل تغییرات هورمونی دوران بلوغ تشدید میشود.
جوشهای دوران نوجوانی نتیجه یک ترکیب پیچیده از عوامل مختلف هستند که در دوران بلوغ شدت میگیرند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- تولید بیش از حد چربی پوست (سبوم): در دوران نوجوانی، به دلیل تغییرات هورمونی، غدد چربی در پوست فعالتر میشوند و سبوم بیشتری تولید میکنند. این چربی اضافی میتواند منافذ پوست را مسدود کند.
- گرفتگی فولیکولهای مو: سبوم اضافی و سلولهای مرده پوست ممکن است در منافذ پوست جمع شوند و آنها را مسدود کنند. این انسداد باعث میشود چربی نتواند به سطح پوست برسد، و در نتیجه جوشها شکل میگیرند.
- تکثیر باکتریها: باکتریهایی مانند پروپیونی باکتریوم آکنه که بهطور طبیعی روی پوست زندگی میکنند، در شرایطی که منافذ پوست مسدود شده و سبوم فراوان است، شروع به تکثیر سریع میکنند. این باکتریها از سبوم تغذیه میکنند و در نتیجه مواد شیمیایی تولید میکنند که باعث تحریک سیستم ایمنی بدن میشود.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی که در دوران بلوغ رخ میدهد، از جمله افزایش سطح هورمونهایی مانند تستوسترون، نقش مهمی در تحریک غدد چربی و افزایش تولید سبوم دارند. این تغییرات هورمونی به طور مستقیم به ایجاد جوشهای نوجوانی مرتبط است.
با وجود اینکه جوشهای نوجوانی به دلیل فعالیت باکتریایی ایجاد میشوند، اما این جوشها مسری و واگیردار نیستند. این بدان معنی است که تماس با پوست فرد مبتلا به جوشهای آکنه، باعث انتقال یا شیوع آن به دیگران نمیشود.
انواع جوش های دوران بلوغ
در دوران بلوغ، انواع مختلفی از جوشها ممکن است بر روی پوست ظاهر شوند. هر کدام از این جوشها ویژگیهای خاص خود را دارند و نیاز به روشهای درمانی متفاوتی دارند. در ادامه به انواع جوشهای دوران بلوغ و ویژگیهای آنها میپردازیم:
- جوشهای سرسفید (Whiteheads):
- ویژگیها: جوشهای سرسفید کوچک و معمولاً زیر پوست باقی میمانند. زمانی ایجاد میشوند که منافذ پوست توسط چربی و سلولهای مرده مسدود میشود و چربی نمیتواند به سطح پوست برسد. این جوشها بسته و محصور شده هستند و به همین دلیل به رنگ سفید دیده میشوند.
- جوشهای سرسیاه (Blackheads):
- ویژگیها: این نوع جوشها بر روی سطح پوست دیده میشوند. برخلاف جوشهای سرسفید، منافذ پوست باز هستند و چربی و سلولهای مرده در تماس با هوا اکسید شده و به رنگ سیاه یا قهوهای تیره درمیآیند. جوشهای سرسیاه نشانهای از منافذ باز و مسدود شده هستند.
- پاپولها (Papules):
- ویژگیها: پاپولها جوشهای کوچک، برجسته، سفت و گرد هستند که معمولاً به رنگ صورتی دیده میشوند. این جوشها بدون چرک بوده و به دلیل التهاب در پوست ایجاد میشوند.
- جوشهای چرکی (Pustules):
- ویژگیها: این نوع جوشها به راحتی بر روی سطح پوست قابل مشاهده هستند و حاوی چرک میباشند. پایه این جوشها به رنگ قرمز است و بخش بالایی آنها با چرک سفید یا زرد پر شده است. این جوشها معمولاً به علت عفونت باکتریایی و تجمع چرک در پوست ایجاد میشوند.
- ندولها (Nodules):
- ویژگیها: ندولها شبیه به پاپولها هستند اما بزرگتر و عمیقتر در پوست قرار دارند. این جوشها معمولاً دردناک هستند و به دلیل التهاب شدید در عمق پوست ایجاد میشوند. ندولها میتوانند سخت و سفت باشند و به درمانهای موضعی به خوبی پاسخ ندهند.
- کیستها (Cysts):
- ویژگیها: کیستها از بزرگترین و شدیدترین نوع جوشها هستند که به راحتی روی سطح پوست قابل مشاهدهاند. این جوشها حاوی چرک هستند، دردناکاند و معمولاً عمیقتر از ندولها در پوست قرار دارند. کیستها اغلب نیاز به درمان پزشکی دارند تا از ایجاد جای زخم جلوگیری شود.
آشنایی با این انواع جوشها به شما کمک میکند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید و با مراجعه به پزشک یا متخصص پوست، از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کنید.
انواع روش های درمان جوش های بلوغ
برای درمان جوشهای دوران بلوغ، روشهای متعددی وجود دارد که شامل داروهای موضعی، داروهای خوراکی، درمانهای پزشکی و روشهای خانگی میشود. در ادامه به تفصیل این روشها را بررسی میکنیم:
1. استفاده از داروهای موضعی
- رتینوئیدها و داروهای شبه رتینوئید: این داروها از مشتقات ویتامین A هستند و به پاکسازی منافذ پوست و کاهش التهاب کمک میکنند. رتینوئیدها باعث افزایش گردش سلولی میشوند و جلوی تشکیل جوشهای جدید را میگیرند.
- آنتیبیوتیکها: آنتیبیوتیکهای موضعی مانند کلیندامایسین و اریترومایسین به کاهش تعداد باکتریهای مضر روی پوست کمک میکنند و التهاب را کاهش میدهند.
- اسید آزلائیک و اسید سالیسیلیک: اسید آزلائیک با کاهش باکتریها و کاهش تولید کراتین در فولیکولهای مو به درمان جوشها کمک میکند. اسید سالیسیلیک نیز منافذ پوست را از سلولهای مرده پاکسازی کرده و از مسدود شدن آنها جلوگیری میکند.
2. استفاده از داروهای خوراکی
- آنتیبیوتیکها: در موارد شدیدتر، آنتیبیوتیکهای خوراکی مانند تتراسایکلین، داکسیسایکلین یا مینوسایکلین تجویز میشوند که به کاهش باکتریها و التهاب کمک میکنند.
- داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری: این داروها با تنظیم هورمونها میتوانند به کاهش تولید سبوم و در نتیجه کاهش جوشها کمک کنند.
- عوامل ضد آندروژن: این داروها مانند اسپیرونولاکتون با کاهش تاثیر هورمونهای آندروژن در بدن، تولید سبوم را کاهش داده و به کنترل جوشها کمک میکنند.
- ایزوترتینوئین: یک داروی قوی و موثر برای درمان موارد شدید آکنه است که تولید سبوم را بهطور چشمگیری کاهش میدهد و منافذ پوست را پاکسازی میکند.
3. سایر روشهای درمانی پزشکی
- نوردرمانی: این روش شامل استفاده از نورهای خاصی برای کاهش باکتریها و التهاب است. نور آبی بهطور خاص برای کشتن باکتریهای آکنه موثر است.
- لایهبرداری شیمیایی: در این روش از مواد شیمیایی برای لایهبرداری پوست و حذف سلولهای مرده استفاده میشود که میتواند به پاکسازی منافذ پوست کمک کند.
- تخلیه جوشها توسط پزشک: در برخی موارد، پزشک ممکن است جوشهای بزرگ یا کیستها را تخلیه کند تا التهاب کاهش یابد و از تشکیل جای زخم جلوگیری شود.
- تزریق استروئید: برای کاهش سریع التهاب و اندازه کیستهای بزرگ، ممکن است استروئید بهطور مستقیم به جوش تزریق شود.
4. درمان جوشهای بلوغ به روشهای خانگی
- سرکه سیب: سرکه سیب دارای خواص ضدباکتری و ضدالتهابی است که میتواند به کاهش جوشها کمک کند. استفاده منظم از آن به عنوان تونر طبیعی میتواند مؤثر باشد.
- پیاز: پیاز دارای خواص ضدباکتریایی است که میتواند به کاهش جوشها کمک کند. استفاده از پیاز بهصورت مستقیم بر روی جوشها میتواند باعث کاهش التهاب شود.
- ماسک عسل: عسل به دلیل خواص ضدباکتری و مرطوبکنندهاش میتواند به کاهش التهاب و درمان جوشها کمک کند. ترکیب آن با روغن نارگیل و دارچین باعث تقویت اثرات درمانی میشود.
هر یک از این روشها ممکن است بسته به نوع و شدت جوشهای شما و نوع پوستتان، اثربخشی متفاوتی داشته باشد. توصیه میشود قبل از آغاز هر درمانی، بهویژه در موارد شدیدتر، با یک پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید تا بهترین و مناسبترین روش درمانی برای شما انتخاب شود.